Ieder jaar produceren veredelaars – producenten van nieuwe rassen – duizenden nieuwe kruisingen. De zoektocht naar perfectie vereist een lange adem. De periode vanaf de eerste selectie tot het aanbieden van de orchidee in het assortiment bestrijkt namelijk zo’n 8 tot 10 jaar. Het duurt dus wel even voordat een bepaalde soort orchidee in de huiskamer staat! We vertellen je graag zien hoe een orchidee van opkweek naar een mooie volwassen plant groeit. We leggen het je stap voor stap de levensloop van een orchidee uit: van geboorte tot volwassenheid.

De levensloop van een orchidee

Lees ook: deze orchideeënsoorten zijn er

 

Fase 1: weefselkweek

De levensloop van een orchidee begint met de selectie, veredeling en weefselkweek van de kleine orchidee plantjes, alvorens ze bij de kwekers komen om te groeien. Elk jaar produceren de veredelaars duizenden nieuwe planten tot het stadium gekweekt waarop de plant zaad geeft. Wanneer deze in bloei komen, worden er een aantal duizenden geselecteerd voor verdere selectie. Van elk van deze variëteiten, worden vervolgens klonen getest op diverse locaties en op verschillende eigenschappen. Uiteindelijk worden hiervan ongeveer tientallen soorten opgenomen in het assortiment van de veredelaar.

In weefselkweeklaboratoria worden de planten vermeerderd in uniforme nakomelingen. In dit proces doorloopt het plantmateriaal verschillende fasen. In de klimaatcellen wordt de ontwikkeling van het plantmateriaal nauwgezet gecontroleerd. Na de laatste fase, waarin de Orchidee plantjes een worteltje ontwikkelen, worden ze afgeleverd aan de kwekerij, waar ze worden gepoot.

 

 

Fase 2: oppotten en selecteren in de tuin

Na gemiddeld zo’n 25 weken is de babyorchidee inmiddels een stevige peuter geworden. De stekjes van enkele centimeters hoog zijn op de kwekerij flink gegroeid. Hoogste tijd om ze ‘op te potten’ zodat ze in een ruimere pot verder kunnen groeien. De houtsnippers in de pot worden aangeduid als ‘bark’. Het zijn stukjes boomschors. Liefst hardhout, want de bodem moet lang mee. Eerst bijna anderhalf jaar in de kas, daarna verder bij de consument thuis.

Die stukjes schors worden voorzichtig in de pot geschoven en nooit aangestampt. Een luchtige bodem is belangrijk. In dit filmpje is ook te zien hoe de plantjes op een beeldscherm verschijnen. Elke plant gaat namelijk langs de camera. Die kijkt niet alleen naar de omvang van de plant, maar meet ook de hoeveelheid bladgroen. Planten die nog niet groot of groen genoeg zijn, moeten nog een of twee weken geduld hebben. Pas daarna gaan ze naar de volgende kas om verder te groeien tot een volwassen plant.

 

 

Fase 3: blad en knopvorming

Tot nu toe is de orchidee verwend met een temperatuur van om en nabij de 28 graden Celsius en een hoge luchtvochtigheid tot wel 90%. Maar om de vorming van knoppen tot stand te brengen, gaat de temperatuur nu omlaag naar een graad of negentien. En ook de voeding wordt aangepast, die wordt schraler. Dat straffe regime heeft een duidelijk doel. De plant merkt dat ie het slechter krijgt, en dan gaat de natuur spreken. De plant gaat voor nageslacht zorgen. De jonge takjes, waar later de bloemen op komen, schieten omhoog. De kenners noemen dat ‘pookjes’. Na een week of acht zijn ze ergens tussen de 10 en 15 centimeter.

De mannen die halverwege de film hieronder in beeld komen, lopen daar niet voor niks. Elke teelt is net weer anders. Meer of minder water? Temperatuur ietsje omhoog of omlaag? Elke kweker is en blijft bezig om meer en grotere bloemen op een tak te krijgen.

 

 

Fase 4: stokken en selecteren

Naarmate de orchideeën groeien worden ze topzwaar. Met een grotere kans dat ze omkieperen. Daarom worden ze in dit stadium met pot en al in de zogenaamde cups gezet. Die zorgen voor extra stabiliteit tijdens de rest van het proces. Het zogenaamde ‘stokken’ gebeurt vooral om de takken tijdens het transport te beschermen. Ook zorgen de stokken ervoor dat alle bloemen in dezelfde richting naar het licht groeien. Wie thuis de stokjes liever verwijdert, kan dat overigens gerust doen.

Ook in dit stadium gaan de planten weer langs de camera. Die telt onder andere het aantal takken, knoppen en bloemen. En ook nu weer vindt er strenge selectie plaats. Tegen het einde van het filmpje is te zien hoe planten die nog niet voldoende gegroeid zijn een waterballet krijgen. Voordat ze voor een periode van een of twee weken terug gaan naar de teeltfase, krijgen ze nog even een frisse douche met zuiver regenwater.

 

 

Fase 5: bloeifase

Nog eenmaal maken de planten een ereronde over de band. Het is een uiterst kleurrijke parade, waarbij de techniek te hulp schiet om er voor te zorgen dat de juiste orchidee uiteindelijk bij de juiste verkoper terecht komt. De planten die geschikt zijn bevonden voor verkoop, worden ingedeeld op allerlei criteria, zoals de hoogte. Je hebt orchideeën van 50 cm, maar ook van 60 en 70 cm. Verder is er een indeling op vijf hoofdkleuren. Dan zijn er nog de eentakkers, de tweetakkers en zelfs de viertakkers. En dan kun je ook nog onderscheid maken in het aantal bloemen per tak. De ene heeft er 3 tot 5, de andere 6 tot 8 en dan heb je de buitencategorie met 9 bloemen of meer. Alles bij elkaar bijna 200 varianten dus. Maar geen nood. Er is sorteermachine die dat aankan.

Zoals je in dit filmpje kunt zien levert dat fascinerende beelden op van een systeem dat met ijzeren precisie elke orchidee naar de juiste band dirigeert. Het afscheid nadert, maar het is wel een afscheid in stijl en in kleur!

 

Lees ook: Verzorging van de orchidee

 

 

Fase 6: afleveren en winkelfase

Een met zorg opgekweekte en bloeiende orchidee is een kostbaar bezit. Vanaf binnenkomst bij de kwekerij tot aan vertrek is er al gauw twee jaar verstreken. Logisch dus dat het allerlaatste stukje, de reis van kwekerij naar de consument thuis, ook veel zorg krijgt. En dat is vooral weer mensenwerk, zoals onderstaand filmpje laat zien. Als er soms nog een lelijk blaadje is achtergebleven, wordt dat netjes verwijderd. En verder krijgt de verpakking veel aandacht. Elke plant gaat apart in een hoes. Dat is vooral om de kwetsbare bloemen te beschermen.

Op speciale transporttrolleys gaan de orchideeën de vrachtwagen in. Die trolleys worden met folie omwikkeld, ook al weer ter bescherming. Zonder folie zouden de takken buiten de trolley steken en beschadigen of afbreken. Met vrachtauto’s vinden de in Nederland gekweekte orchideeën hun weg door heel Europa. Er zijn vele verkoopkanalen. Je komt orchideeën tegen bij tuincentra, bij supermarkten en natuurlijk bij de gespecialiseerde bloemist.

Op weg van de winkel naar huis is het belangrijk dat de orchidee ook weer goed is ingepakt. Eenmaal thuis is het vooral een kwestie van genieten van de plant. Veel zorg eist een orchidee niet. Eenmaal per week even dompelen – liefst in lauw water – volstaat. Eenmaal per maand wat voeding verhoogt de houdbaarheid. Waardoor je extra lang kunt genieten van een plant die z’n gelijke niet kent.

 

Bekijk hier de film hoe een orchidee wordt geboren en groter groeit tot een schitterende kamerplant.